- Relacja rodzic dziecko
- Opis relacji dziecka z rodzicami. Nieuniknione wyzwania bycia rodzicem
- Kształtowanie więzi: Terapia Relacji Rodzic-Dziecko
- Rodzinne więzi: Kluczowy wpływ relacji rodzicielskich na rozwój dzieci
Zmiany w relacjach między dziećmi a rodzicami to naturalny proces, który zmienia się wraz z upływem czasu. W fazie przedszkolnej dzieci zazwyczaj podziwiają swoich opiekunów i traktują ich jako głównych autorytetów. Jednakże, w miarę dorastania, zwłaszcza w młodszym wieku szkolnym i w okresie adolescencji, rówieśnicy oraz grupy rówieśnicze zaczynają odgrywać znaczącą rolę. Wówczas pojawiają się przyjaźnie, „paczki”, oraz „bandy”, które wpływają na kształtowanie się tożsamości i relacji społecznych.
Wraz z tymi zmianami, rola rodzica w życiu dziecka ulega przekształceniom. Dynamika relacji między rodzicami a dziećmi zależy nie tylko od wieku potomstwa, ale również od wielu innych czynników, takich jak atmosfera w rodzinie, jakość komunikacji, stosowane metody wychowawcze oraz postawy rodzicielskie. Jak zatem pielęgnować pozytywne więzi z własnym dzieckiem?
Fundamentem dla rozwoju tożsamości młodego człowieka jest rodzina. W jej ramach dziecko oczekuje znalezienia bezpiecznego schronienia, gdzie spotka się z akceptacją, troską, mądrością oraz spójnością ze strony rodziców. Niestety, rzeczywistość często różni się od tych ideałów.
Wielu ludzi stara się być "dobrymi rodzicami", ale brakując odpowiednich wzorców z własnego dzieciństwa, często powtarzają te same schematy, które najczęściej wynikają z przeżytych przez nich traum relacyjnych. Jakość relacji pomiędzy rodzicami a dziećmi w dużej mierze zależy od stosowanych metod wychowawczych i obowiązujących zasad w rodzinie. Często konflikty wynikają z różnicy pomiędzy władzą rodzicielską a autonomią dziecka. Dzieci pragną coraz większej wolności i ograniczenia nakładane przez rodziców mogą prowadzić do konfrontacji. Rodzicielskie podejście do wychowania często kształtuje się na podstawie kontaktów z dziećmi.
Kiedy podejmujecie decyzję o zostaniu rodzicami, przygotowujecie się na to, że całe wasze życie zmieni się nie do poznania. Wiecie, że narodziny dziecka przewrócą waszą codzienność do góry nogami. Dom stanie się miejscem chaosu, braku snu, a wasze szybkie auto zostanie zastąpione przez rodzinny samochód z wózkiem, składanym łóżeczkiem i górą zabawek. Jednakże, wiele mniej oczywistych zmian czeka na młodych rodziców. Przygotujcie się na to, że gdy na świecie pojawią się dzieci, będziecie musieli oglądać to, co one. Wieczory spędzone przed ulubionymi serialami zastąpią kreskówki i bajki, nawet jeśli będą powtarzane dziesięć razy w tygodniu, dzieci nie odwrócą od nich wzroku. Jeśli jesteście pierwszymi rodzicami wśród znajomych, przygotujcie się na długą przerwę w spotkaniach towarzyskich, ponieważ większość waszego czasu spędzicie z innymi rodzicami, których dzieci przyjaźnią się z waszymi. Wasze dzieci są jak dyktafony, rejestrują i zapamiętują wszystko, co słyszą. Dlatego uważajcie na to, co mówicie w ich obecności. Posiłki stają się wyzwaniem, ponieważ większość dzieci wymaga dużo uwagi podczas karmienia czy też później podczas już samodzielnego jedzenia. Przygotujcie się na gotowanie wielu różnych potraw, aby zaspokoić ich kapryśne gusta. W obecności dzieci musisz zapomnieć o użyciu wulgarnych słów, chyba że chcesz, aby twoje dziecko nauczyło się ich używać. Spontaniczne wyjazdy stają się rzadkością, a każdy wypad musi być starannie zaplanowany i dostosowany do potrzeb malucha. Odpowiedzialność za dzieci oznacza rezygnację z pewnej swobody i improwizacji. Tak więc, bycie rodzicem wymaga wielu poświęceń i zmian, ale równocześnie przynosi niewymierne radości i satysfakcje.
Wielokrotnie podejmuję się pracy z rodzicami, którzy poszukują wsparcia terapeutycznego dla swojego dziecka lub nastolatka. Gdy proponuję konsultację bez obecności dziecka, zazwyczaj jest dużo zaskoczenia. Zdarzały się sytuacje, gdy ktoś był nawet zaniepokojony, uznając, że terapia miała być skoncentrowana wyłącznie na dziecku, a nie na rodzicach. Myślę, że trudno jest zaakceptować, że trudności w relacji z dzieckiem nie wynikają z tego, że coś jest "nie tak" z dzieckiem, że dziecko jest niegrzeczne, lub wymaga naprawy (najlepiej przez psychologa), lecz wynikają zazwyczaj z jakości relacji w rodzinie.
Rzeczywistość jest taka, że problemy z dzieckiem często wynikają z problemów w relacji z rodzicem lub rodzicami. Ważną rzeczą do zrozumienia jest, że jakość relacji z dzieckiem leży w rękach rodziców, a nie dziecka. Brak poczucia bezpieczeństwa dziecka w relacji z rodzicem, brak miłości, ale także brak wyznaczania zdrowych granic prowadzą do poważnych kłopotów. Aby uzdrowić tę relację i pomóc dziecku wyjść z emocjonalnych trudności, konieczna jest praca rodzica z psychologiem.
Co do terapii dla dziecka, warto zauważyć, że w takiej terapii rodzic ma szansę stać się bardziej świadomy swoich zachowań, które destrukcyjnie wpływają na relację z dzieckiem, i ma możliwość pracować nad nimi. Uczy się również, jak chronić i wspierać siebie i swoje dziecko w obliczu trudności życiowych. Staje się dzięki temu empatyczny, ale i asertywny, gdy sytuacja tego wymaga. To właśnie ta relacja staje się lecznicza dla dziecka: relacja ze świadomym i empatycznym rodzicem.
Często rodzicom trudno zaakceptować, że jakość relacji z dzieckiem, a także zachowanie dziecka, wynika z ich własnych deficytów emocjonalnych lub po prostu z braku wiedzy. Praca psychologa polega wówczas na tym, aby rodzic dostrzegł to co należałoby zmienić, skupiając się na jego emocjach
i potrzebach, by mógł zaakceptować prawdę o sobie. Praca z rodzicem w atmosferze zrozumienia i akceptacji, w bezpiecznych warunkach, jest kluczowa. Rodzic, który zaakceptuje i przyjmie trudną prawdę o sobie oraz nawiąże ze sobą kontakt, może nauczyć się zmieniać swoje destrukcyjne zachowania i w ten sposób stworzyć prawdziwą, satysfakcjonującą relację z dzieckiem. To właśnie dobra i bezpieczna relacja zmienia dziecko. Dlatego terapia dziecka powinna zawsze zaczynać się od terapii rodzica.
Rozpocznijmy od faktu, że istnieje deficyt informacji na temat odpowiedniego postępowania z dzieckiem, nie tylko w kontekście podstawowych czynności pielęgnacyjnych, ale także w budowaniu relacji emocjonalnych. Choć umiejętność przewijania, karmienia i kąpieli jest istotna, to kluczowe znaczenie ma to, jak dziecko odczuwa swoje pierwsze doświadczenia życiowe. Pierwsze 12 miesięcy stanowi kluczowy okres formowania zdrowych więzi emocjonalnych, które mogą mieć istotny wpływ na dorosłe życie jednostki.
Często zakładamy, że kształtowanie osobowości rozpoczyna się w momencie narodzin, ale rzeczywistość może być bardziej złożona. Warunki, w jakich rozwija się dziecko już w łonie matki, mogą znacząco wpływać na jego poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Dlatego istotne jest, aby przyszli rodzice tworzyli atmosferę opartą na przyjaźni, zrozumieniu, miłości i wspólnych celach, ponieważ to właśnie taka relacja zapewnia najlepsze fundamenty dla dalszego rozwoju dziecka.
Kluczem do udanego związku partnerskiego jest codzienna praca, umiejętność słuchania drugiej osoby, gotowość do kompromisów i szczera komunikacja. Budowanie silnej relacji to proces, który wymaga zaangażowania i poświęcenia czasu. Jednakże, gdy partnerzy potrafią stworzyć odpowiednie warunki dla swojego związku, tworzą one również doskonałe środowisko dla rozwoju potomstwa.
Jak wychować dziecko? Ważne jest, aby w rodzinie panowała atmosfera pełna miłości, empatii i zrozumienia, ponieważ to właśnie ona kształtuje dzieci i wpływa na ich zdrowy rozwój emocjonalny i społeczny. Rodzice pełnią rolę pierwszych nauczycieli, którzy przekazują swoim dzieciom język, normy społeczne, kulturę, wartości i przekonania. Dlatego ważne jest, aby wspierać i motywować dzieci w ich rozwoju, inspirując je do poszukiwania wiedzy i rozwijania pasji.
Nie można również zapominać o elastyczności i umiejętności przyznawania się do własnych błędów.
W sporach i konfliktach warto uczyć dzieci, że istnieją konstruktywne sposoby rozwiązywania problemów i szukania kompromisów. Dzięki temu dzieci uczą się radzenia sobie z przeciwnościami losu w dorosłym życiu.
Podsumowując, fundamentem zdrowego rozwoju jednostki jest rodzina, która tworzy warunki do budowania silnych więzi emocjonalnych i społecznych. Dlatego tak ważne jest, aby rodzice poświęcali uwagę nie tylko podstawowym potrzebom fizycznym swoich dzieci, ale także ich potrzebom emocjonalnym i psychicznym. To właśnie w takiej rodzinie dzieci mają najlepsze szanse na wzrost i rozwój.